İSTANBUL (AA) – Kıbrıs‘ta cumhuriyetin ilan edilmesine giden adım, Başbakan Adnan Menderes ile Yunanistan Başbakanı Konstandinos Karamanlis içinde 11 Şubat 1959’da Zürih Konferansı’nda varılan mutabakatla atıldı.
Başbakanlar 5-11 Şubat 1959 tarihlerinde Zürih’te bir ortaya geldi. Menderes ve Karamanlis, 11 Şubat’ta üç antlaşma ve bir de centilmenler antlaşmasını kabul edip parafladı.
Zürih’teki görüşmelerin akabinde birincisi 1955’te yapılan Londra Konferansı’nın ikincisi toplandı. İngiltere Başbakanı Harold Macmillan, Menderes ve Karamanlis’in yanı sıra Kıbrıs‘taki toplum başkanları Dr. Fazıl Küçük ile Makarios’un da katıldığı görüşmelerde, Zürih’te varılan muahedeler, İngiltere’yi ilgilendiren kimi kararların eklenmesiyle 19 Şubat’ta kabul edildi.
Zürih ve İkinci Londra konferanslarında kurulması öngörülen inceleme kurulunun çalışmalarını sonuçlandırmasının akabinde da 16 Ağustos 1960’ta “Kıbrıs Cumhuriyeti” ilan edildi.
Kıbrıs Federe Devleti kuruldu
Kıbrıs Türk Federe Devleti, Kıbrıs Otonom Türk İdaresi Meclisinin 13 Şubat 1975’te yaptığı olağanüstü toplantı sırasında oy birliğiyle alınan karar sonucunda kuruldu.
Rauf Denktaş, Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin devlet lideri oldu. Yasama vazifesini ise 50 üyeden oluşan bir kurucu meclisin yapacağı bildirildi.
Türk bayanı için dönüm noktası: Seçme ve seçilme hakkı
Türk bayanı seçilme hakkını birinci sefer 8 Şubat 1935’teki milletvekili seçimlerinde kullandı, Meclise 18 bayan milletvekili girdi.
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’nin (CKMP) ismi ise 9 Şubat 1969’da “Milliyetçi Hareket Partisi” (MHP) olarak değiştirildi ve genel başkanlığa Alparslan Türkeş seçildi.
Muhakkak başlı olaylar şöyleki:
7 Şubat
1640- Padişah Dördüncü Murat öldü, Sultan İbrahim padişah oldu.
1695- Padişah İkinci Ahmet öldü. 50 yaşında tahta çıkan ve dört yıl saltanatta kalan İkinci Ahmet’ten daha sonra, İkinci Mustafa tahta çıktı.
1914- Charlie Chaplin’in (Şarlo) birinci sineması “The Little Tramp” gösterildi.
1966- Kurtuluş Savaşı kumandanlarından, 1949-1950 yılları içinde Genelkurmay Başkanlığı misyonunu de yürüten Orgeneral Abdurrahman Nafiz Gürman öldü.
1973- Kahramanlık unvanı verilen Maraş’ın ismi “Kahramanmaraş” oldu.
1984- ABD’li astronot Bruce McCandless, uzayda birinci defa özgür yürüyüş yaptı.
1992- Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler içinde Avrupa Birliğini oluşturan Maastricht Antlaşması imzalandı.
1995- Uzay mekiği Discovery, Rus uzay istasyonu “Mir” ile tarihi buluşmasını gerçekleştirdi.
2006- FIFA Disiplin Heyeti, Türkiye-İsviçre maçı daha sonrası çıkan olaylar niçiniyle A Ulusal Grup’ya altı maç saha kapatma ve izleyicisiz oynama ile 200 bin İsviçre Frangı para cezası verdi.
2007- Bakü-Tiflis-Kars demir yolu projesinin uygulanmasına ait muahede Tiflis’te imzalandı.
2011- Sudan Devlet Lideri Ömer El Beşir, Güney Sudan’da kuzeyden ayrılma konusunda yapılan referandumun sonuçlarını resmen kabul ettiğini duyurdu.
2013- İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’a, İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısına katılmak üzere gittiği Kahire’de Hz. Hüseyin Mescidi’nde akşam ve yatsı namazlarını kıldıktan daha sonra halkla selamlaştığı sırada Suriyeli bir genç tarafınca ayakkabı fırlatıldı. Ayakkabı muhafazalara isabet etti, Suriyeli genç gözaltına alındı.
2016- Mısır’da Askeri Mahkeme, 28 kişinin yargılandığı “İleri Komite Faaliyetleri” olarak bilinen davada Müslüman Kardeşler Teşkilatına (İhvan) yakınlığıyla bilinen “Mısır 25 Ocak” televizyon kanalı sunucusunun da ortalarında bulunduğu 8 sanık hakkında idam sonucu verdi.
2016- Kuzey Kore, uzun menzilli füzeyle uzaya uydu fırlattı. ABD, Japonya ve Kore’nin daveti üzerine BM Güvenlik Kurulu acil toplantı sonucu aldı.
2019- Birleşmiş Milletler (BM), Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin, Suudi Arabistan yetkilileri tarafınca planlandığını ve Suudi Arabistan’ın Türkiye’nin cinayeti aydınlatma eforlarını önemli biçimde baltaladığını kaydetti.
2020- Kuruluşunun 100. yılını kutlamaya hazırlanan ve yaptığı yeniliklerle medya bölümüne öncülük eden Anadolu Ajansı, sesli yayıncılığa (podcast) başladı.
2020- Kovid-19 niçiniyle Çin’den her türlü canlı, cansız hayvan, hayvansal eserler ve yan mamüllerin ithalatı süreksiz müddetle durduruldu.
2020- Slovenya’nın başşehri Ljubljana’da inşa edilen ve kentin birinci mescidi olma özelliği taşıyan Ljubljana Mescidi ve İslam Kültür Merkezi’nde birinci cuma namazı kılındı.
2021- ABD Lideri Joe Biden idaresi, BM İnsan Hakları Kurulu’na yeniden katılma sonucu aldı. BM, sonucu memnuniyetle karşıladı.
8 Şubat
1870- Kız öğretmen okulu Dar-ül Muallimat açıldı, imtihanla okula 32 kız öğrenci alındı.
1921- “Gazi” unvanı verilen “Antep” ilinin ismi “Gaziantep” oldu.
1935- Milletvekili seçimlerinde, Türk bayanı birinci kere seçme seçilme hakkını kullandı. Meclise 18 bayan milletvekili girdi.
1963- Irak’ta, Abdüsselam Arif önderliğindeki “Baas”çı subaylar idaresi ele geçirdi, Başbakan Abdülkerim Kasım öldürüldü.
2004- Türk pop müziği sanatkarı Cem Karaca, İstanbul‘da 59 yaşında vefat etti.
2013- Mars’ta çalışmalarını sürdüren gezginci robot Curiosity, gezegen yüzeyindeki birinci kaya delme sürecini muvaffakiyetle gerçekleştirdi.
2015 – Türk sanat müziğinin dev ismi Müzeyyen Senar, İzmir’de tedavi gördüğü hastanede 97 yaşında ömrünü kaybetti.
2016- Ukrayna’nın doğusundaki çatışmalarda 70 ayrılıkçı ve 12 Ukrayna askeri öldü.
2017- Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı için geliştirilen helikopterin motor gereksiniminin yerli olarak karşılanması gayesiyle Turboşaft Motor Geliştirme Projesi’nin başlatıldığını duyurdu.
2018- ABD’nin değerli gazetelerinden Los Angeles Times, bölgedeki milyarder iş erkeklerindan Soon-Shiong tarafınca 500 milyon dolara satın alındı.
2021- İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunca hakkında ikinci kere hak ihlali yapıldığına karar verilen Enis Berberoğlu’nun bir daha yargılama talebinin kabulüne ve infazın durdurulmasına hükmetti.
9 Şubat
1881- Rus romancı Dostoyevski öldü.
1920- Fransızlar, Maraş’tan çekilmeye ve Adana bölgesini boşaltmaya başladı.
1934- Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya içinde “Balkan Paktı” imzalandı.
1968- Türkiye’de birinci bayan trafik polisi bakılırsave başladı.
1969- Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’nin (CKMP) ismi Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) olarak değiştirildi ve genel başkanlığa Alparslan Türkeş seçildi.
1993- Rallici Renç Koçibey, Gebze yakınlarında trafik kazasında öldü.
2001- Konya 3. Ana Jet Üs Komutanlığından kalkan, Hava Pilot Teğmen Ayfer Gök komutasındaki F-5A uçağı, eğitim uçuşu sırasında Karaman’ın Ermenek ilçesi yakınında düştü. Gök “ilk şehit bayan pilot” oldu.
2014- Bangladeş’te tutuklu bulunan ve idamla yargılanan Cemaat-i İslami önderlerinden Maulana Abul Kalam Muhammad Yusuf kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
2014- İsviçre halkı, AB ülkelerinden göçü sınırlamayı önnazarann teklifi kabul etti.
2015- G20 Bakanlar ve Merkez Bankası Liderleri Toplantısı’nın birincisi İstanbul’da düzenlendi.
2016- Nepal’in eski Başbakanı Sushil Koirala, başşehir Katmandu’da 78 yaşında hayatını kaybetti.
2017- Birinci yurt dışı ziyaretini Türkiye’ye gerçekleştiren CIA Yöneticisi Mike Pompeo Ankara’ya geldi.
2017- Genelkurmay Başkanlığı, Rus savaş uçağının Fırat Kalkanı Harekatı bölgesinde bir binayı kazaen vurduğunu, 3 Türk askerinin şehit olduğunu, 11 askerin yaralandığını deklare etti.
2018- FETÖ davasında eski İstanbul Valisi Hüseyin Avni Memnun 3 yıl 1 ay 15 gün, eski İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın 2 yıl 1 ay mahpus cezasına çarptırıldı.
2021- Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Mars’a gönderdiği “Hope (Umut)” ismi verilen aracı, muvaffakiyetle Kızıl Gezegen’in yörüngesine yerleşti. BAE bunu başaran birinci Arap ülkesi oldu.
10 Şubat
1837- Rus müellif Aleksander Puşkin öldü.
1918- Osmanlı İmparatorluğu’nun 34. padişahı II. Abdülhamid hayatını kaybetti.
1950- Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin davası bitmiş oldu. Behice Boran ve Niyazi Berkes üçer ay mahpus cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.
1962- Doğu-Batı içinde casus değişimi yapıldı, Sovyetler Birliği’nde mahpus cezası alan ABD’li pilot Gary Powers ülkesine iade edildi.
1979- Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Türkiye’de birinci defa 1,5 aylık bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.
1993- Kemal Tahir’in “Yorgun Savaşçı” isimli kitabından uyarlanan sinemanın 10 yıl evvel yakılmaktan kurtulan tek kopyası TRT’de yayımlandı.
1998- Fransa’daki “Sadoul Ödülü”, direktörlüğünü Zeki Demirkubuz’un yaptığı “Masumiyet” sinemasına verildi.
2005- Pulitzer ödüllü Amerikalı oyun muharriri Arthur Miller öldü.
2015- ABD’nin Kuzey Carolina eyaletindeki Chapel Hill kasabasında 23 yaşındaki diş hekimliği öğrencisi Deah Barakat, 21 yaşındaki eşi Yusor Muhammed Ebu Salha ve 19 yaşındaki baldızı Razan Muhammed, başlarından vurularak öldürüldü. Cinayetler ABD ve dünyada büyük reaksiyon topladı.
2016- Nijerya’da, ülke ortasında yerinden edilmiş şahısların kaldığı kampa düzenlenen intihar ataklarında 58 kişi öldü, 78 kişi yaralandı.
2016- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinde 324 rehine, Boko Haram örgütünden kurtarıldı.
2017- ABD Federal Temyiz Mahkemesi, Trump idaresinin 7 Müslüman ülkenin vatandaşlarına giriş yasağını geçersiz kılan mahkeme sonucunı oy birliği ile onayladı.
2017- İngiltere’nin York Üniversitesinden bilim insanları üç farklı tipteki kalp hücresini birleştirerek tek bir nabız üzere birebir anda atabilen yapay kalp dokusu geliştirdi.
2018- Güney Kore’de düzenlenen 2018 PyeongChang Kış Olimpiyatları’nda mesleğinin 11. olimpiyat madalyasını alan 37 yaşındaki Norveçli sportmen Marit Bjoergen, oyunlarda en çok madalya kazanan bayan sportmen olarak tarihe geçti.
2020- Ulusal yüzücü Beril Böcekler, Fransa’da düzenlenen Camille Muffat Golden Tour’da birinci oldu.
2020- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, birinci yerli haberleşme uydusu Türksat 6A’nın dizaynının tamamlandığını, 2022’de uzaya gönderilmesinin planlandığını deklare etti.
11 Şubat
1926- Siirt Milletvekili Mahmut Bey’in (Soydan) kurduğu Milliyet gazetesi yayımlanmaya başladı.
1936- İstanbul’da kar fırtınası: Binalar yıkıldı, 120 tekne battı ve Unkapanı Köprüsü parçalandı.
1945- İkinci Dünya Savaşı daha sonrasında İngiltere Başbakanı W. Churchill, ABD Lideri F. Roosevelt ve Sovyetler Birliği Devlet Lideri J. Stalin’in bir ortaya geldiği ve “dünya tertibinin esasları”nın belirlendiği Yalta Konferansı bitmiş oldu.
1959- Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla ilgili Zürih Antlaşması imzalandı.
1961- Adalet Partisi, Ragıp Gümüşpala’nın başkanlığında kuruldu.
1965- ABD Lideri Lyndon B. Johnson, hava ve deniz kuvvetlerine, Kuzey Vietnam Halk Cumhuriyeti’ndeki askeri maksatların bombalanması buyruğunu verdi.
1979- İran’da Humeyni yanlıları başbakanlık binasını ele geçirdi, Şah’ın Başbakanı Bahtiyar istifa etti.
1990- Güney Afrika’da ırkçı rejime karşı savaşan Afrika Ulusal Kongresinin (ANC) önderi Nelson Mandela özgürlüğüne kavuştu.
2001- Eski Türkiye Gazeteciler Cemiyeti liderlerinden Nezih Demirkent vefat etti.
2006- Alman arkeologlar, Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’de insanlığın en eski haber sistemi olarak tanımladıkları ve yazının ilkel biçimi olan işaretler buldu.
2008- Almanya’nın Ludwigshafen kentindeki apartmanda 4 Şubat’ta çıkan yangında hayatını kaybeden 9 Türk’ün cenazesi Gaziantep’te toprağa verildi.
2011- Mısır’da 25 Ocak’ta başlayan protesto şovlarının akabinde Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, baskıcı siyasetlerle 30 yıldır sürdürdüğü nazaranvinden istifa etti.
2013- Cilvegözü Hudut Kapısı’nda bomba yüklü araç patlatıldı. Patlamada 3’ü Türk, 11’i Suriyeli 14 kişi ömrünü kaybetti, 28 kişi yaralandı. Suriye’deki hastanelere kaldırılan üç yaralının daha vefatıyla akında hayatını kaybedenlerin sayısı 17’ye yükseldi.
2014- Kıbrıs’ta önderler düzeyindeki görüşmeler, yaklaşık 2 yıl ortanın akabinde Kıbrıs Rum kesitinin ön şart olarak ileri sürdüğü ortak açıklama metni üzerinde tarafların mutabakata varması kararı bir daha başladı.
2016- İstanbul’da Yeni Şafak ve Yeni Akit gazetelerinin binalarına eş vakitli silahlı ve molotofkokteylli taarruz gerçekleştirildi. Ataklarda hasar meydana geldi.
2016- Albert Einstein’in 100 yıl evvelki yer çekimi dalgalarının varlığına ait teorisi bilim insanları tarafınca tespit edildi.
2017 – İstanbul Ortaköy’de yılbaşı gecesi düzenlenen terör saldırısının faili Abdulkadir Masharipov tutuklandı.
2017- Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyetinde “Uluslararası Bilim Bayanları ve Kızları Günü”nde düzenlenen görüşmede konuşmacı olan 10 yaşındaki Talya Özdemir, BM kürsüsünden hitap eden en genç Türk oldu.
2018- Rusya’nın başşehri Moskova’dan kalkan ve 71 kişinin bulunduğu yolcu uçağı, Moskova yakınlarındaki Ramenskoye bölgesinde düştü. Uçakta kurtulan olmadı.
2019- İstanbul Çekmeköy’de site içine mecburî iniş yapmaya çalışan askeri helikopter düştü, 4 asker şehit oldu.
2020- Irak’ta Erbil 2. Ceza Mahkemesi, 17 Temmuz 2019’da Erbil kentindeki bir restoranda uğradığı silahlı atak kararı şehit olan Türk diplomat Osman Köse’nin faillerinden ikisi için idam sonucu aldı.
2021- UEFA, ırkçı telaffuzlar nedeni öne sürülerek tatil edilip, bir gün daha sonra kaldığı yerden oynatılan Paris Saint Germain (PSG)-Medipol Başakşehir maçının Rumen hakemlerinden Sebastian Constantin Coltescu ve Octavian Sovren’in yargılanacağını duyurdu.
2021- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kovid-19 aşısının ikinci dozunu yaptırdı.
12 Şubat
1804- Düşünür Emmanuel Kant hayatını yitirdi.
1920- Fransızların Maraş’ı boşaltmasıyla kent işgalden kurtuldu.
1929- Stalin’in sürgün ettiği, eski savaş komiseri Troçki, “İlyiç” isimli şileple İstanbul’a geldi.
1937- Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Selanik’te doğduğu mesken, Selanik Belediyesince sahibinden satın alınarak Atatürk’ün buyruğuna tahsis edildi.
1956- Karikatürist Turhan Selçuk, Memleketler arası Bordighera Mizah Şenliği’nde Platin Palmiye Ödülü’nü aldı.
1959- Kıbrıs konusunda II. Londra Konferansı başladı.
1961- Yeni Türkiye Partisi, Türkiye Personel Partisi ve Türkiye İşçi Partisi kuruldu.
1969- Tiyatro ve sinema sanatkarı, Türk sinemasının “Horoz Nuri”si Vahi Öz öldü.
1971- Türk Araba Fabrikası AŞ’nin (TOFAŞ) Bursa’daki araba fabrikası açıldı. Tesiste Fiat lisansıyla “Murat 124” tipi arabaların üretimine başlandı.
1976- İstanbul’da tarihi Direklerarası’nın Naşit Tiyatrosu (Turan Sineması), sünger deposu oldu.
1988- Dr. Ziya Özel’in zakkumla kanseri tedavi ettiği argümanının TRT tarafınca “haber” olarak verilmesi yankı uyandırdı.
1994- İstanbul Tuzla’da tren istasyonundaki çöp kutusuna teröristlerce yerleştirilen vakit ayarlı saatli bomba patladı. Beşi yedek subay, biri sivil 6 kişi öldü, ortalarında sivillerin de bulunduğu 29 kişi yaralandı.
2012- Amerikalı ünlü pop müzikçisi Whitney Houston, 48 yaşında hayatını kaybetti. Houston, Los Angeles’ta Beverly Hilton Oteli’ndeki odasında meyyit bulundu.
2013- “Kaynanalar” dizisindeki “Nuri Kantar” tiplemesiyle ismini duyuran tiyatro sanatkarı Tekin Akmansoy, İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede 89 yaşında vefat etti.
2014- Çin ve Tayvan, iç savaşın sona ermesinden bu yana geçen 65 yıllık müddette birinci kere üst seviye görüşmeler yapmaya başladı.
2016- Katoliklerin manevî önderi Papa Franciscus ve Rus Ortodoks Kilisesi önderi Patrik Kirill, 11. yüzyılda kiliselerin ayrılmasının akabinde birinci kere görüştü.
2017- Avrupa Gençlik Olimpik Kış Şenliği (EYOF 2017), 12-18 Şubat’ta Erzurum’da yapıldı. Türkiye, birinci sefer konut sahipliği yaptığı tertibi 2 gümüş ve bir bronz madalyayla 11. sırada bitirdi.
2017- Gurbangulu Berdimuhamedov, Türkmenistan’daki devlet başkanlığı seçimlerini oyların yüzde 97,69’unu alarak 3. sefer kazandı.
2020- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2020’yi “Patara Yılı” ilan etti.
13 Şubat
1883- Alman bestekar Richard Wagner, Venedik’te öldü.
1920- Erzincan düşman işgalinden kurtuldu.
1925- Lozan Konferansı’nda tahlili Türkiye ve İngiltere’ye bırakılan Musul konusunda İngiltere’yle sorun yaşandığı günlerde Pir Sait, Doğu’da ayaklanma başlattı.
1934- Şair Cenap Şahabettin 64 yaşında vefat etti.
1943- Birinci bayan tiyatroculardan Neyyire Neyir vefat etti.
1949- Fenerbahçe’nin yeni stadı açıldı.
1960- Fransa, BM ile ABD’nin itirazlarına karşın Büyük Sahra’da atom bombası patlattı.
1966- Cemal Gürsel’in komaya girdiğinin altıncı günü, partiler Genelkurmay Lideri Orgeneral Cevdet Sunay’ın Cumhurbaşkanı adaylığı üzerinde anlaştı.
1967- Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) kuruldu.
1975- Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edildi.
1995- Birinci Türk füzesi, Konya-Karapınar Füze Fırlatma Üssü’nden muvaffakiyetle fırlatıldı.
2005- Eski Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Hüdai Oral 80 yaşında vefat etti.
2014- Belçika Temsilciler Meclisi, çocuklara ötanazi hakkı tanıyan maddeyi kabul etti.
2015- Mersin’in Tarsus ilçesinde üç gündür kayıp olan 19 yaşındaki üniversite öğrencisi Özgecan Aslan’ın yakılarak öldürüldüğü ortaya çıktı. Aslan’ı arama çalışmaları kapsamında incelenen ve kan izleri bulunan minibüsteki Necmettin Altındöken, oğlu Ahmet Suphi Altındöken ve Fatih Gökçe gözaltına alındı.
2018- Türkiye’nin yetiştirdiği en kıymetli dermatoloji uzmanları içinde gösterilen ve tek kolu olmadığı için “Kolsuz Agop” olarak da tanınan Prof. Dr. Agop Kotoğyan, 79 yaşında hayatını yitirdi.
2019- Avrupa’nın en büyük, dünyanın tek seferde yapılan üçüncü büyük hastanesi Ankara Bilkent Şehir Hastanesinde hasta kabulüne başlandı.
2020- Kick Boksçu Uygar Çelik, Hırvatistan’da düzenlenen Kick Boks Avrupa Kupası Şampiyonası’nda genç erkekler “low kick contact” kategorisinde birinci oldu.
2021- İstanbul’da 13,5 yıl Büyükşehir Belediye Başkanlığı misyonu yürüten Kadir Topbaş, Kovid-19 niçiniyle tedavi gördüğü hastanede 76 yaşında hayatını kaybetti.
2021- Birleşik Arap Emirlikleri, Eylül 2020’de bağlarını olağanlaştırdığı İsrail’e birinci kez büyükelçi atadı.
AA / İsa Toprak – Aktüel
İstanbul, Kıbrıs, Türk, Meyyit, Aktüel, Haber
Başbakanlar 5-11 Şubat 1959 tarihlerinde Zürih’te bir ortaya geldi. Menderes ve Karamanlis, 11 Şubat’ta üç antlaşma ve bir de centilmenler antlaşmasını kabul edip parafladı.
Zürih’teki görüşmelerin akabinde birincisi 1955’te yapılan Londra Konferansı’nın ikincisi toplandı. İngiltere Başbakanı Harold Macmillan, Menderes ve Karamanlis’in yanı sıra Kıbrıs‘taki toplum başkanları Dr. Fazıl Küçük ile Makarios’un da katıldığı görüşmelerde, Zürih’te varılan muahedeler, İngiltere’yi ilgilendiren kimi kararların eklenmesiyle 19 Şubat’ta kabul edildi.
Zürih ve İkinci Londra konferanslarında kurulması öngörülen inceleme kurulunun çalışmalarını sonuçlandırmasının akabinde da 16 Ağustos 1960’ta “Kıbrıs Cumhuriyeti” ilan edildi.
Kıbrıs Federe Devleti kuruldu
Kıbrıs Türk Federe Devleti, Kıbrıs Otonom Türk İdaresi Meclisinin 13 Şubat 1975’te yaptığı olağanüstü toplantı sırasında oy birliğiyle alınan karar sonucunda kuruldu.
Rauf Denktaş, Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin devlet lideri oldu. Yasama vazifesini ise 50 üyeden oluşan bir kurucu meclisin yapacağı bildirildi.
Türk bayanı için dönüm noktası: Seçme ve seçilme hakkı
Türk bayanı seçilme hakkını birinci sefer 8 Şubat 1935’teki milletvekili seçimlerinde kullandı, Meclise 18 bayan milletvekili girdi.
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’nin (CKMP) ismi ise 9 Şubat 1969’da “Milliyetçi Hareket Partisi” (MHP) olarak değiştirildi ve genel başkanlığa Alparslan Türkeş seçildi.
Muhakkak başlı olaylar şöyleki:
7 Şubat
1640- Padişah Dördüncü Murat öldü, Sultan İbrahim padişah oldu.
1695- Padişah İkinci Ahmet öldü. 50 yaşında tahta çıkan ve dört yıl saltanatta kalan İkinci Ahmet’ten daha sonra, İkinci Mustafa tahta çıktı.
1914- Charlie Chaplin’in (Şarlo) birinci sineması “The Little Tramp” gösterildi.
1966- Kurtuluş Savaşı kumandanlarından, 1949-1950 yılları içinde Genelkurmay Başkanlığı misyonunu de yürüten Orgeneral Abdurrahman Nafiz Gürman öldü.
1973- Kahramanlık unvanı verilen Maraş’ın ismi “Kahramanmaraş” oldu.
1984- ABD’li astronot Bruce McCandless, uzayda birinci defa özgür yürüyüş yaptı.
1992- Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler içinde Avrupa Birliğini oluşturan Maastricht Antlaşması imzalandı.
1995- Uzay mekiği Discovery, Rus uzay istasyonu “Mir” ile tarihi buluşmasını gerçekleştirdi.
2006- FIFA Disiplin Heyeti, Türkiye-İsviçre maçı daha sonrası çıkan olaylar niçiniyle A Ulusal Grup’ya altı maç saha kapatma ve izleyicisiz oynama ile 200 bin İsviçre Frangı para cezası verdi.
2007- Bakü-Tiflis-Kars demir yolu projesinin uygulanmasına ait muahede Tiflis’te imzalandı.
2011- Sudan Devlet Lideri Ömer El Beşir, Güney Sudan’da kuzeyden ayrılma konusunda yapılan referandumun sonuçlarını resmen kabul ettiğini duyurdu.
2013- İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’a, İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısına katılmak üzere gittiği Kahire’de Hz. Hüseyin Mescidi’nde akşam ve yatsı namazlarını kıldıktan daha sonra halkla selamlaştığı sırada Suriyeli bir genç tarafınca ayakkabı fırlatıldı. Ayakkabı muhafazalara isabet etti, Suriyeli genç gözaltına alındı.
2016- Mısır’da Askeri Mahkeme, 28 kişinin yargılandığı “İleri Komite Faaliyetleri” olarak bilinen davada Müslüman Kardeşler Teşkilatına (İhvan) yakınlığıyla bilinen “Mısır 25 Ocak” televizyon kanalı sunucusunun da ortalarında bulunduğu 8 sanık hakkında idam sonucu verdi.
2016- Kuzey Kore, uzun menzilli füzeyle uzaya uydu fırlattı. ABD, Japonya ve Kore’nin daveti üzerine BM Güvenlik Kurulu acil toplantı sonucu aldı.
2019- Birleşmiş Milletler (BM), Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin, Suudi Arabistan yetkilileri tarafınca planlandığını ve Suudi Arabistan’ın Türkiye’nin cinayeti aydınlatma eforlarını önemli biçimde baltaladığını kaydetti.
2020- Kuruluşunun 100. yılını kutlamaya hazırlanan ve yaptığı yeniliklerle medya bölümüne öncülük eden Anadolu Ajansı, sesli yayıncılığa (podcast) başladı.
2020- Kovid-19 niçiniyle Çin’den her türlü canlı, cansız hayvan, hayvansal eserler ve yan mamüllerin ithalatı süreksiz müddetle durduruldu.
2020- Slovenya’nın başşehri Ljubljana’da inşa edilen ve kentin birinci mescidi olma özelliği taşıyan Ljubljana Mescidi ve İslam Kültür Merkezi’nde birinci cuma namazı kılındı.
2021- ABD Lideri Joe Biden idaresi, BM İnsan Hakları Kurulu’na yeniden katılma sonucu aldı. BM, sonucu memnuniyetle karşıladı.
8 Şubat
1870- Kız öğretmen okulu Dar-ül Muallimat açıldı, imtihanla okula 32 kız öğrenci alındı.
1921- “Gazi” unvanı verilen “Antep” ilinin ismi “Gaziantep” oldu.
1935- Milletvekili seçimlerinde, Türk bayanı birinci kere seçme seçilme hakkını kullandı. Meclise 18 bayan milletvekili girdi.
1963- Irak’ta, Abdüsselam Arif önderliğindeki “Baas”çı subaylar idaresi ele geçirdi, Başbakan Abdülkerim Kasım öldürüldü.
2004- Türk pop müziği sanatkarı Cem Karaca, İstanbul‘da 59 yaşında vefat etti.
2013- Mars’ta çalışmalarını sürdüren gezginci robot Curiosity, gezegen yüzeyindeki birinci kaya delme sürecini muvaffakiyetle gerçekleştirdi.
2015 – Türk sanat müziğinin dev ismi Müzeyyen Senar, İzmir’de tedavi gördüğü hastanede 97 yaşında ömrünü kaybetti.
2016- Ukrayna’nın doğusundaki çatışmalarda 70 ayrılıkçı ve 12 Ukrayna askeri öldü.
2017- Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı için geliştirilen helikopterin motor gereksiniminin yerli olarak karşılanması gayesiyle Turboşaft Motor Geliştirme Projesi’nin başlatıldığını duyurdu.
2018- ABD’nin değerli gazetelerinden Los Angeles Times, bölgedeki milyarder iş erkeklerindan Soon-Shiong tarafınca 500 milyon dolara satın alındı.
2021- İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunca hakkında ikinci kere hak ihlali yapıldığına karar verilen Enis Berberoğlu’nun bir daha yargılama talebinin kabulüne ve infazın durdurulmasına hükmetti.
9 Şubat
1881- Rus romancı Dostoyevski öldü.
1920- Fransızlar, Maraş’tan çekilmeye ve Adana bölgesini boşaltmaya başladı.
1934- Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya içinde “Balkan Paktı” imzalandı.
1968- Türkiye’de birinci bayan trafik polisi bakılırsave başladı.
1969- Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi’nin (CKMP) ismi Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) olarak değiştirildi ve genel başkanlığa Alparslan Türkeş seçildi.
1993- Rallici Renç Koçibey, Gebze yakınlarında trafik kazasında öldü.
2001- Konya 3. Ana Jet Üs Komutanlığından kalkan, Hava Pilot Teğmen Ayfer Gök komutasındaki F-5A uçağı, eğitim uçuşu sırasında Karaman’ın Ermenek ilçesi yakınında düştü. Gök “ilk şehit bayan pilot” oldu.
2014- Bangladeş’te tutuklu bulunan ve idamla yargılanan Cemaat-i İslami önderlerinden Maulana Abul Kalam Muhammad Yusuf kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
2014- İsviçre halkı, AB ülkelerinden göçü sınırlamayı önnazarann teklifi kabul etti.
2015- G20 Bakanlar ve Merkez Bankası Liderleri Toplantısı’nın birincisi İstanbul’da düzenlendi.
2016- Nepal’in eski Başbakanı Sushil Koirala, başşehir Katmandu’da 78 yaşında hayatını kaybetti.
2017- Birinci yurt dışı ziyaretini Türkiye’ye gerçekleştiren CIA Yöneticisi Mike Pompeo Ankara’ya geldi.
2017- Genelkurmay Başkanlığı, Rus savaş uçağının Fırat Kalkanı Harekatı bölgesinde bir binayı kazaen vurduğunu, 3 Türk askerinin şehit olduğunu, 11 askerin yaralandığını deklare etti.
2018- FETÖ davasında eski İstanbul Valisi Hüseyin Avni Memnun 3 yıl 1 ay 15 gün, eski İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın 2 yıl 1 ay mahpus cezasına çarptırıldı.
2021- Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Mars’a gönderdiği “Hope (Umut)” ismi verilen aracı, muvaffakiyetle Kızıl Gezegen’in yörüngesine yerleşti. BAE bunu başaran birinci Arap ülkesi oldu.
10 Şubat
1837- Rus müellif Aleksander Puşkin öldü.
1918- Osmanlı İmparatorluğu’nun 34. padişahı II. Abdülhamid hayatını kaybetti.
1950- Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin davası bitmiş oldu. Behice Boran ve Niyazi Berkes üçer ay mahpus cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.
1962- Doğu-Batı içinde casus değişimi yapıldı, Sovyetler Birliği’nde mahpus cezası alan ABD’li pilot Gary Powers ülkesine iade edildi.
1979- Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Türkiye’de birinci defa 1,5 aylık bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.
1993- Kemal Tahir’in “Yorgun Savaşçı” isimli kitabından uyarlanan sinemanın 10 yıl evvel yakılmaktan kurtulan tek kopyası TRT’de yayımlandı.
1998- Fransa’daki “Sadoul Ödülü”, direktörlüğünü Zeki Demirkubuz’un yaptığı “Masumiyet” sinemasına verildi.
2005- Pulitzer ödüllü Amerikalı oyun muharriri Arthur Miller öldü.
2015- ABD’nin Kuzey Carolina eyaletindeki Chapel Hill kasabasında 23 yaşındaki diş hekimliği öğrencisi Deah Barakat, 21 yaşındaki eşi Yusor Muhammed Ebu Salha ve 19 yaşındaki baldızı Razan Muhammed, başlarından vurularak öldürüldü. Cinayetler ABD ve dünyada büyük reaksiyon topladı.
2016- Nijerya’da, ülke ortasında yerinden edilmiş şahısların kaldığı kampa düzenlenen intihar ataklarında 58 kişi öldü, 78 kişi yaralandı.
2016- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinde 324 rehine, Boko Haram örgütünden kurtarıldı.
2017- ABD Federal Temyiz Mahkemesi, Trump idaresinin 7 Müslüman ülkenin vatandaşlarına giriş yasağını geçersiz kılan mahkeme sonucunı oy birliği ile onayladı.
2017- İngiltere’nin York Üniversitesinden bilim insanları üç farklı tipteki kalp hücresini birleştirerek tek bir nabız üzere birebir anda atabilen yapay kalp dokusu geliştirdi.
2018- Güney Kore’de düzenlenen 2018 PyeongChang Kış Olimpiyatları’nda mesleğinin 11. olimpiyat madalyasını alan 37 yaşındaki Norveçli sportmen Marit Bjoergen, oyunlarda en çok madalya kazanan bayan sportmen olarak tarihe geçti.
2020- Ulusal yüzücü Beril Böcekler, Fransa’da düzenlenen Camille Muffat Golden Tour’da birinci oldu.
2020- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, birinci yerli haberleşme uydusu Türksat 6A’nın dizaynının tamamlandığını, 2022’de uzaya gönderilmesinin planlandığını deklare etti.
11 Şubat
1926- Siirt Milletvekili Mahmut Bey’in (Soydan) kurduğu Milliyet gazetesi yayımlanmaya başladı.
1936- İstanbul’da kar fırtınası: Binalar yıkıldı, 120 tekne battı ve Unkapanı Köprüsü parçalandı.
1945- İkinci Dünya Savaşı daha sonrasında İngiltere Başbakanı W. Churchill, ABD Lideri F. Roosevelt ve Sovyetler Birliği Devlet Lideri J. Stalin’in bir ortaya geldiği ve “dünya tertibinin esasları”nın belirlendiği Yalta Konferansı bitmiş oldu.
1959- Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla ilgili Zürih Antlaşması imzalandı.
1961- Adalet Partisi, Ragıp Gümüşpala’nın başkanlığında kuruldu.
1965- ABD Lideri Lyndon B. Johnson, hava ve deniz kuvvetlerine, Kuzey Vietnam Halk Cumhuriyeti’ndeki askeri maksatların bombalanması buyruğunu verdi.
1979- İran’da Humeyni yanlıları başbakanlık binasını ele geçirdi, Şah’ın Başbakanı Bahtiyar istifa etti.
1990- Güney Afrika’da ırkçı rejime karşı savaşan Afrika Ulusal Kongresinin (ANC) önderi Nelson Mandela özgürlüğüne kavuştu.
2001- Eski Türkiye Gazeteciler Cemiyeti liderlerinden Nezih Demirkent vefat etti.
2006- Alman arkeologlar, Şanlıurfa’daki Göbeklitepe’de insanlığın en eski haber sistemi olarak tanımladıkları ve yazının ilkel biçimi olan işaretler buldu.
2008- Almanya’nın Ludwigshafen kentindeki apartmanda 4 Şubat’ta çıkan yangında hayatını kaybeden 9 Türk’ün cenazesi Gaziantep’te toprağa verildi.
2011- Mısır’da 25 Ocak’ta başlayan protesto şovlarının akabinde Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, baskıcı siyasetlerle 30 yıldır sürdürdüğü nazaranvinden istifa etti.
2013- Cilvegözü Hudut Kapısı’nda bomba yüklü araç patlatıldı. Patlamada 3’ü Türk, 11’i Suriyeli 14 kişi ömrünü kaybetti, 28 kişi yaralandı. Suriye’deki hastanelere kaldırılan üç yaralının daha vefatıyla akında hayatını kaybedenlerin sayısı 17’ye yükseldi.
2014- Kıbrıs’ta önderler düzeyindeki görüşmeler, yaklaşık 2 yıl ortanın akabinde Kıbrıs Rum kesitinin ön şart olarak ileri sürdüğü ortak açıklama metni üzerinde tarafların mutabakata varması kararı bir daha başladı.
2016- İstanbul’da Yeni Şafak ve Yeni Akit gazetelerinin binalarına eş vakitli silahlı ve molotofkokteylli taarruz gerçekleştirildi. Ataklarda hasar meydana geldi.
2016- Albert Einstein’in 100 yıl evvelki yer çekimi dalgalarının varlığına ait teorisi bilim insanları tarafınca tespit edildi.
2017 – İstanbul Ortaköy’de yılbaşı gecesi düzenlenen terör saldırısının faili Abdulkadir Masharipov tutuklandı.
2017- Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyetinde “Uluslararası Bilim Bayanları ve Kızları Günü”nde düzenlenen görüşmede konuşmacı olan 10 yaşındaki Talya Özdemir, BM kürsüsünden hitap eden en genç Türk oldu.
2018- Rusya’nın başşehri Moskova’dan kalkan ve 71 kişinin bulunduğu yolcu uçağı, Moskova yakınlarındaki Ramenskoye bölgesinde düştü. Uçakta kurtulan olmadı.
2019- İstanbul Çekmeköy’de site içine mecburî iniş yapmaya çalışan askeri helikopter düştü, 4 asker şehit oldu.
2020- Irak’ta Erbil 2. Ceza Mahkemesi, 17 Temmuz 2019’da Erbil kentindeki bir restoranda uğradığı silahlı atak kararı şehit olan Türk diplomat Osman Köse’nin faillerinden ikisi için idam sonucu aldı.
2021- UEFA, ırkçı telaffuzlar nedeni öne sürülerek tatil edilip, bir gün daha sonra kaldığı yerden oynatılan Paris Saint Germain (PSG)-Medipol Başakşehir maçının Rumen hakemlerinden Sebastian Constantin Coltescu ve Octavian Sovren’in yargılanacağını duyurdu.
2021- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kovid-19 aşısının ikinci dozunu yaptırdı.
12 Şubat
1804- Düşünür Emmanuel Kant hayatını yitirdi.
1920- Fransızların Maraş’ı boşaltmasıyla kent işgalden kurtuldu.
1929- Stalin’in sürgün ettiği, eski savaş komiseri Troçki, “İlyiç” isimli şileple İstanbul’a geldi.
1937- Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Selanik’te doğduğu mesken, Selanik Belediyesince sahibinden satın alınarak Atatürk’ün buyruğuna tahsis edildi.
1956- Karikatürist Turhan Selçuk, Memleketler arası Bordighera Mizah Şenliği’nde Platin Palmiye Ödülü’nü aldı.
1959- Kıbrıs konusunda II. Londra Konferansı başladı.
1961- Yeni Türkiye Partisi, Türkiye Personel Partisi ve Türkiye İşçi Partisi kuruldu.
1969- Tiyatro ve sinema sanatkarı, Türk sinemasının “Horoz Nuri”si Vahi Öz öldü.
1971- Türk Araba Fabrikası AŞ’nin (TOFAŞ) Bursa’daki araba fabrikası açıldı. Tesiste Fiat lisansıyla “Murat 124” tipi arabaların üretimine başlandı.
1976- İstanbul’da tarihi Direklerarası’nın Naşit Tiyatrosu (Turan Sineması), sünger deposu oldu.
1988- Dr. Ziya Özel’in zakkumla kanseri tedavi ettiği argümanının TRT tarafınca “haber” olarak verilmesi yankı uyandırdı.
1994- İstanbul Tuzla’da tren istasyonundaki çöp kutusuna teröristlerce yerleştirilen vakit ayarlı saatli bomba patladı. Beşi yedek subay, biri sivil 6 kişi öldü, ortalarında sivillerin de bulunduğu 29 kişi yaralandı.
2012- Amerikalı ünlü pop müzikçisi Whitney Houston, 48 yaşında hayatını kaybetti. Houston, Los Angeles’ta Beverly Hilton Oteli’ndeki odasında meyyit bulundu.
2013- “Kaynanalar” dizisindeki “Nuri Kantar” tiplemesiyle ismini duyuran tiyatro sanatkarı Tekin Akmansoy, İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede 89 yaşında vefat etti.
2014- Çin ve Tayvan, iç savaşın sona ermesinden bu yana geçen 65 yıllık müddette birinci kere üst seviye görüşmeler yapmaya başladı.
2016- Katoliklerin manevî önderi Papa Franciscus ve Rus Ortodoks Kilisesi önderi Patrik Kirill, 11. yüzyılda kiliselerin ayrılmasının akabinde birinci kere görüştü.
2017- Avrupa Gençlik Olimpik Kış Şenliği (EYOF 2017), 12-18 Şubat’ta Erzurum’da yapıldı. Türkiye, birinci sefer konut sahipliği yaptığı tertibi 2 gümüş ve bir bronz madalyayla 11. sırada bitirdi.
2017- Gurbangulu Berdimuhamedov, Türkmenistan’daki devlet başkanlığı seçimlerini oyların yüzde 97,69’unu alarak 3. sefer kazandı.
2020- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2020’yi “Patara Yılı” ilan etti.
13 Şubat
1883- Alman bestekar Richard Wagner, Venedik’te öldü.
1920- Erzincan düşman işgalinden kurtuldu.
1925- Lozan Konferansı’nda tahlili Türkiye ve İngiltere’ye bırakılan Musul konusunda İngiltere’yle sorun yaşandığı günlerde Pir Sait, Doğu’da ayaklanma başlattı.
1934- Şair Cenap Şahabettin 64 yaşında vefat etti.
1943- Birinci bayan tiyatroculardan Neyyire Neyir vefat etti.
1949- Fenerbahçe’nin yeni stadı açıldı.
1960- Fransa, BM ile ABD’nin itirazlarına karşın Büyük Sahra’da atom bombası patlattı.
1966- Cemal Gürsel’in komaya girdiğinin altıncı günü, partiler Genelkurmay Lideri Orgeneral Cevdet Sunay’ın Cumhurbaşkanı adaylığı üzerinde anlaştı.
1967- Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) kuruldu.
1975- Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edildi.
1995- Birinci Türk füzesi, Konya-Karapınar Füze Fırlatma Üssü’nden muvaffakiyetle fırlatıldı.
2005- Eski Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Hüdai Oral 80 yaşında vefat etti.
2014- Belçika Temsilciler Meclisi, çocuklara ötanazi hakkı tanıyan maddeyi kabul etti.
2015- Mersin’in Tarsus ilçesinde üç gündür kayıp olan 19 yaşındaki üniversite öğrencisi Özgecan Aslan’ın yakılarak öldürüldüğü ortaya çıktı. Aslan’ı arama çalışmaları kapsamında incelenen ve kan izleri bulunan minibüsteki Necmettin Altındöken, oğlu Ahmet Suphi Altındöken ve Fatih Gökçe gözaltına alındı.
2018- Türkiye’nin yetiştirdiği en kıymetli dermatoloji uzmanları içinde gösterilen ve tek kolu olmadığı için “Kolsuz Agop” olarak da tanınan Prof. Dr. Agop Kotoğyan, 79 yaşında hayatını yitirdi.
2019- Avrupa’nın en büyük, dünyanın tek seferde yapılan üçüncü büyük hastanesi Ankara Bilkent Şehir Hastanesinde hasta kabulüne başlandı.
2020- Kick Boksçu Uygar Çelik, Hırvatistan’da düzenlenen Kick Boks Avrupa Kupası Şampiyonası’nda genç erkekler “low kick contact” kategorisinde birinci oldu.
2021- İstanbul’da 13,5 yıl Büyükşehir Belediye Başkanlığı misyonu yürüten Kadir Topbaş, Kovid-19 niçiniyle tedavi gördüğü hastanede 76 yaşında hayatını kaybetti.
2021- Birleşik Arap Emirlikleri, Eylül 2020’de bağlarını olağanlaştırdığı İsrail’e birinci kez büyükelçi atadı.
AA / İsa Toprak – Aktüel
İstanbul, Kıbrıs, Türk, Meyyit, Aktüel, Haber