Avrupa Araştırma Konseyi’nin (ERC) Türkiye’de desteklediği 40 araştırmanın 23’ü Koç Üniversitesi akademisyenlerinin imzasını taşıyor.Mühendislik kolunda Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Cengiz Onbaşlı ve toplumsal bilimler alanında Doç. Dr. M. Fazilet Kabadayı’nın takviyeye hak kazanan yeni araştırmaları, 21. yüzyılın en kıymetli odak noktalarından kuantum teknolojisi ile nüfus hareketleri, toprak kaybı ve ormansızlaşmaya ışık tutuyor.
Koç Üniversitesi akademisyenlerinin yürüttüğü iki yeni proje Avrupa’nın bilimsel alanda en itibarlı kurumu olan Avrupa Araştırma Konseyi’nden (European Research Council- ERC) hibe dayanağı almaya hak kazanarak memleketler arası düzlemde dikkate paha bulundu. Koç Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği ve Fizik Kısımları öğretim üyesi Dr. Mehmet Cengiz Onbaşlı, “SuperPHOTON (2B Topolojik Süperiletken Tek Foton Dedektör Aygıtları)” başlıklı projesiyle ve bir daha Koç Üniversitesi Tarih Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. M. Fazilet Kabadayı da “GeoAI_LULC_Seg (1940’tan 2040’a Bulgaristan ve Türkiye’de Kırsal Nüfus Kaybı, Ziraî Alan Terki ve Ormansızlaşmanın Tahlili ve İddiası: Coğrafik Yapay Zekâ Temelli Arazi kullanması/Arazi Örtüsü Segmentasyonu)” projesiyle “Kavram Kanıtlama Desteği”ne layık görüldü. ERC Kavram Kanıtlama dayanağını bu devir Türkiye’den almaya hak kazanan sadece iki proje Doç. Dr. M. Fazilet Kabadayı ve Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Cengiz Onbaşlı’ya ilişkin.
Avrupa Araştırma Kurulu daha evvel ERC dayanağı almış araştırmacıların başvurabildiği Kavram Kanıtlama (Proof of Concept) takviyesini topluma ve iktisada bir yarar oluşturulmasını sağlamak gayesiyle veriyor. Koç Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Doç. Dr. M. Fazilet Kabadayı, 2015’te Türkiye’de tarih alanında birinci ve Avrupa Araştırma Kurulu genelinde Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu iktisat tarihi alanında hâlâ tek olan UrbanOccupationsOETR (1850-2000 yılları içinde Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet Türkiyesine Endüstrileşme ve Kentleşme: Mukayeseli Bir Bakış) projesi ile ERC Başlangıç dayanağına layık görülmüştü. 1,5 milyon avro ile desteklenen ve Cambridge ve Glasgow Üniversiteleri iştirakinde yürütülen UrbanOccupationsOETR 1850’den 2000’e Türkiye’de kentleşme ve bölgesel ekonomik gelişme farklılıkları üzerine odaklanıyor. Doç. Dr. Kabadayı’nın UrbanOccupationsOETR araştırma altyapısı üzerine inşa ettiği “1940’tan 2040’a Bulgaristan ve Türkiye’de Kırsal Nüfus Kaybı, Ziraî Alan Terki ve Ormansızlaşmanın Tahlili ve Varsayımı: Coğrafik Yapay Zekâ Temelli Arazi kullanması/Arazi Örtüsü Segmentasyonu” başlıklı çalışması ise 30.000 km2’lik bir alanın incelenmesiyle ekonomik boyutu da olan toplumsal ve çevresel tehditlere ışık tutuyor. Radikal arazi kullanması ve arazi örtüsü değişikliklerini nüfus dinamikleriyle ilişkilendirerek tahlil edeceği projeyle Doç. Dr. Kabadayı, gelecekte yaşanabilecek ziraî nüfus kaybı ve ormansızlaşmanın öngörülmesine katkı sunacak. Projenin neticelerinın milletlerarası akademik çevrelerle sonlu kalmayarak Türkiye’de ve Bulgaristan’daki mahallî yönetimler, yetkili bakanlıklar ve AB kuruluşlarıyla da paylaşılmasıyla, araştırmanın tesir alanını büyütecek bir toplumsal sorumluluğun yerine getirilmesi hedefleniyor.
2020 yılında “Termodinamik Limitlere Yakın Çok Düşük Güç Tüketimli ve Geniş Bantlı Spintronik Devreler” projesiyle ERC’den 2,5 milyon avro’luk Başlangıç Fonu alan Koç Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği ve Fizik Kısımları öğretim üyesi Dr. Mehmet Cengiz Onbaşlı da muvaffakiyetini bu yıl Kavram Kanıtlama takviyesiyle sürdürdü. Dr. Onbaşlı “2B Topolojik Süperiletken Tek Foton Dedektör Aygıtları” (SuperPHOTON) isimli projesiyle, 21. yüzyılın en değerli araştırma alanlarından biri olan son derece hassas yeni kuantum ışık sensörlerini üretmeyi ve ticarileştirmeyi amaçlıyor. Bu yeni sensörler kuantum bilgisayarlar ile kuantum internet teknolojisinin yaygınlaşması için büyük ehemmiyet taşıyor.
“Hedefimiz, 2040’lardaki ekolojik, ekonomik ve toplumsal tehditlerle uğraşa dayanak vermek”
2016-2022 yılları içinde Türkiye’de tarih alanındaki birinci Avrupa Araştırma Kurulu takviyeli UrbanOccupationsOETR projesini yürüten Doç. Dr. Kabadayı, ERC tarafınca 150 bin avro hibe dayanak sağlanan yeni projesiyle ilgili şu ayrıntıları paylaştı: “Proje metodolojik olarak siyah beyaz hava ve uydu fotoğraflarını yapay zekâ ve derin öğrenme halleri ile sürece alanında bir birinci. Ayrıyeten, 1940’tan bugüne hava ve erken uydu fotoğrafları ve çağdaş uydu verisini uzaktan algılama halleri ile tahlil edip, 2040’lardaki nüfus ve arazi kullanması bağlantısını ve bu münasebetin tarım ve nüfus coğrafyasına tesirini öngörme amacı açısından da birinci olma özelliği taşıyor. Projenin sonuçlarını milletlerarası akademik çevreler, Türkiye’de ve Bulgaristan’da belediyeler üzere mahallî yönetimler ve ilgili ve yetkili bakanlıkların yanı sıra AB kuruluşları ile de paylaşarak 2040’lardaki ekolojik, ekonomik ve toplumsal tehditlerle daha bilgili başa çıkma çabalarına takviye sunmayı amaçlıyoruz. İTÜ Geomatik Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Elif Sertel ile ortaklaşa yürüteceğimiz projede, Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Chris Roosevelt de dayanak sunacak. Proje için İTÜ ve Koç Üniversitesi araştırmacılarından oluşan bir grup kuracağız.”
“Dünya için pilot üretim üssü olabilecek altyapımızı ticarileştirmeyi hedefliyoruz”
Avrupa çapında müracaata hak kazanan 120 proje içinden Doç. Dr. Kabadayı’nın projesi ile bir arada sıyrılarak 150 bin avro’luk Kavram Kanıtlama Desteği’ne layık görülen projesiyle ilgili Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Cengiz Onbaşlı görüşlerini şöyleki paylaştı: “Geliştirdiğimiz topolojik ve manyetik yalıtkan gereçlerle hem süperiletkenlik (belli kritik sıcaklığın altında unsurun elektriksel direncinin sıfır olması ve manyetik değişim alanlarının ortadan kalkması durumu) aynı vakitte ışığa hassas ölçümleri yapıyoruz. Bu fonksiyonel gereçlerin yüksek kalitede üretilebilmesi yardımıyla bütün Avrupa ve dünya için pilot üretim üssü olabilecek altyapımızı ticarileştirmeyi de hedefliyoruz.” Bu alanda önerdikleri gereç ve düzeneklerin dünya çapında bir birinci olacağını belirten Dr. Onbaşlı projenin birkaç atom kalınlığındaki “yeni topolojik manyetik yalıtkan” isimli ince katmanlar yardımıyla daha da yüksek kuantum randımanı ve sürat sunmasının, onu daha evvel geliştirilen muhteşem iletken tek foton dedektörlerinden ayırdığını belirtti. Ayrıyeten, tek ışık taneciklerinin, yani tek fotonların ölçülebilmesi için yeni bir düzenek da geliştirildiğini ekleyen Dr. Onbaşlı, projeyle kuantum teknolojileri için kritik olan ölçüm düzeneklerinin daha hesaplı hale getirilerek yaygınlaşabilmesinin sağlanacağını söz etti. Dr. Onbaşlı, Koç Üniversitesi’nin de öncelik verdiği bu alanda kurulan altyapı yardımıyla üretilecek süperiletken ve manyetik materyallerin, başta Avrupa olmak üzere tüm dünyada yüksek kalitede bilimsel araştırma ve pilot üretim için kullanıma sunulacağına dikkat çekti.
Türkiye’de en çok ERC takviyesi Koç Üniversitesi öğretim üyelerinde
En özgün ve yenilikçi bilimsel araştırmalara dayanak sağlayan, Avrupa’nın bilimsel alanda en itibarlı ve tanınmış kurumu olan Avrupa Araştırma Kurulu (ERC) fonu 2012’den bugüne kadar Türkiye’den 40 itibarlı projeye verildi. Bu fonların 23’ü Koç Üniversitesi öğretim üyeleri tarafınca alındı. Bunların 15’i ana proje dayanağı, 8’i ise ticarileştirme emelli ek ERC takviyesi olan Kavram Kanıtlama takviyesi almış olup, ana projelerin 9’i mühendislik, 4’ü toplumsal bilimler ve 2’si de moleküler biyoloji ve genetik alanındaki araştırmalardan oluşuyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
Koç Üniversitesi akademisyenlerinin yürüttüğü iki yeni proje Avrupa’nın bilimsel alanda en itibarlı kurumu olan Avrupa Araştırma Konseyi’nden (European Research Council- ERC) hibe dayanağı almaya hak kazanarak memleketler arası düzlemde dikkate paha bulundu. Koç Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği ve Fizik Kısımları öğretim üyesi Dr. Mehmet Cengiz Onbaşlı, “SuperPHOTON (2B Topolojik Süperiletken Tek Foton Dedektör Aygıtları)” başlıklı projesiyle ve bir daha Koç Üniversitesi Tarih Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. M. Fazilet Kabadayı da “GeoAI_LULC_Seg (1940’tan 2040’a Bulgaristan ve Türkiye’de Kırsal Nüfus Kaybı, Ziraî Alan Terki ve Ormansızlaşmanın Tahlili ve İddiası: Coğrafik Yapay Zekâ Temelli Arazi kullanması/Arazi Örtüsü Segmentasyonu)” projesiyle “Kavram Kanıtlama Desteği”ne layık görüldü. ERC Kavram Kanıtlama dayanağını bu devir Türkiye’den almaya hak kazanan sadece iki proje Doç. Dr. M. Fazilet Kabadayı ve Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Cengiz Onbaşlı’ya ilişkin.
Avrupa Araştırma Kurulu daha evvel ERC dayanağı almış araştırmacıların başvurabildiği Kavram Kanıtlama (Proof of Concept) takviyesini topluma ve iktisada bir yarar oluşturulmasını sağlamak gayesiyle veriyor. Koç Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Doç. Dr. M. Fazilet Kabadayı, 2015’te Türkiye’de tarih alanında birinci ve Avrupa Araştırma Kurulu genelinde Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu iktisat tarihi alanında hâlâ tek olan UrbanOccupationsOETR (1850-2000 yılları içinde Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet Türkiyesine Endüstrileşme ve Kentleşme: Mukayeseli Bir Bakış) projesi ile ERC Başlangıç dayanağına layık görülmüştü. 1,5 milyon avro ile desteklenen ve Cambridge ve Glasgow Üniversiteleri iştirakinde yürütülen UrbanOccupationsOETR 1850’den 2000’e Türkiye’de kentleşme ve bölgesel ekonomik gelişme farklılıkları üzerine odaklanıyor. Doç. Dr. Kabadayı’nın UrbanOccupationsOETR araştırma altyapısı üzerine inşa ettiği “1940’tan 2040’a Bulgaristan ve Türkiye’de Kırsal Nüfus Kaybı, Ziraî Alan Terki ve Ormansızlaşmanın Tahlili ve Varsayımı: Coğrafik Yapay Zekâ Temelli Arazi kullanması/Arazi Örtüsü Segmentasyonu” başlıklı çalışması ise 30.000 km2’lik bir alanın incelenmesiyle ekonomik boyutu da olan toplumsal ve çevresel tehditlere ışık tutuyor. Radikal arazi kullanması ve arazi örtüsü değişikliklerini nüfus dinamikleriyle ilişkilendirerek tahlil edeceği projeyle Doç. Dr. Kabadayı, gelecekte yaşanabilecek ziraî nüfus kaybı ve ormansızlaşmanın öngörülmesine katkı sunacak. Projenin neticelerinın milletlerarası akademik çevrelerle sonlu kalmayarak Türkiye’de ve Bulgaristan’daki mahallî yönetimler, yetkili bakanlıklar ve AB kuruluşlarıyla da paylaşılmasıyla, araştırmanın tesir alanını büyütecek bir toplumsal sorumluluğun yerine getirilmesi hedefleniyor.
2020 yılında “Termodinamik Limitlere Yakın Çok Düşük Güç Tüketimli ve Geniş Bantlı Spintronik Devreler” projesiyle ERC’den 2,5 milyon avro’luk Başlangıç Fonu alan Koç Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği ve Fizik Kısımları öğretim üyesi Dr. Mehmet Cengiz Onbaşlı da muvaffakiyetini bu yıl Kavram Kanıtlama takviyesiyle sürdürdü. Dr. Onbaşlı “2B Topolojik Süperiletken Tek Foton Dedektör Aygıtları” (SuperPHOTON) isimli projesiyle, 21. yüzyılın en değerli araştırma alanlarından biri olan son derece hassas yeni kuantum ışık sensörlerini üretmeyi ve ticarileştirmeyi amaçlıyor. Bu yeni sensörler kuantum bilgisayarlar ile kuantum internet teknolojisinin yaygınlaşması için büyük ehemmiyet taşıyor.
“Hedefimiz, 2040’lardaki ekolojik, ekonomik ve toplumsal tehditlerle uğraşa dayanak vermek”
2016-2022 yılları içinde Türkiye’de tarih alanındaki birinci Avrupa Araştırma Kurulu takviyeli UrbanOccupationsOETR projesini yürüten Doç. Dr. Kabadayı, ERC tarafınca 150 bin avro hibe dayanak sağlanan yeni projesiyle ilgili şu ayrıntıları paylaştı: “Proje metodolojik olarak siyah beyaz hava ve uydu fotoğraflarını yapay zekâ ve derin öğrenme halleri ile sürece alanında bir birinci. Ayrıyeten, 1940’tan bugüne hava ve erken uydu fotoğrafları ve çağdaş uydu verisini uzaktan algılama halleri ile tahlil edip, 2040’lardaki nüfus ve arazi kullanması bağlantısını ve bu münasebetin tarım ve nüfus coğrafyasına tesirini öngörme amacı açısından da birinci olma özelliği taşıyor. Projenin sonuçlarını milletlerarası akademik çevreler, Türkiye’de ve Bulgaristan’da belediyeler üzere mahallî yönetimler ve ilgili ve yetkili bakanlıkların yanı sıra AB kuruluşları ile de paylaşarak 2040’lardaki ekolojik, ekonomik ve toplumsal tehditlerle daha bilgili başa çıkma çabalarına takviye sunmayı amaçlıyoruz. İTÜ Geomatik Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Elif Sertel ile ortaklaşa yürüteceğimiz projede, Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Chris Roosevelt de dayanak sunacak. Proje için İTÜ ve Koç Üniversitesi araştırmacılarından oluşan bir grup kuracağız.”
“Dünya için pilot üretim üssü olabilecek altyapımızı ticarileştirmeyi hedefliyoruz”
Avrupa çapında müracaata hak kazanan 120 proje içinden Doç. Dr. Kabadayı’nın projesi ile bir arada sıyrılarak 150 bin avro’luk Kavram Kanıtlama Desteği’ne layık görülen projesiyle ilgili Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Cengiz Onbaşlı görüşlerini şöyleki paylaştı: “Geliştirdiğimiz topolojik ve manyetik yalıtkan gereçlerle hem süperiletkenlik (belli kritik sıcaklığın altında unsurun elektriksel direncinin sıfır olması ve manyetik değişim alanlarının ortadan kalkması durumu) aynı vakitte ışığa hassas ölçümleri yapıyoruz. Bu fonksiyonel gereçlerin yüksek kalitede üretilebilmesi yardımıyla bütün Avrupa ve dünya için pilot üretim üssü olabilecek altyapımızı ticarileştirmeyi de hedefliyoruz.” Bu alanda önerdikleri gereç ve düzeneklerin dünya çapında bir birinci olacağını belirten Dr. Onbaşlı projenin birkaç atom kalınlığındaki “yeni topolojik manyetik yalıtkan” isimli ince katmanlar yardımıyla daha da yüksek kuantum randımanı ve sürat sunmasının, onu daha evvel geliştirilen muhteşem iletken tek foton dedektörlerinden ayırdığını belirtti. Ayrıyeten, tek ışık taneciklerinin, yani tek fotonların ölçülebilmesi için yeni bir düzenek da geliştirildiğini ekleyen Dr. Onbaşlı, projeyle kuantum teknolojileri için kritik olan ölçüm düzeneklerinin daha hesaplı hale getirilerek yaygınlaşabilmesinin sağlanacağını söz etti. Dr. Onbaşlı, Koç Üniversitesi’nin de öncelik verdiği bu alanda kurulan altyapı yardımıyla üretilecek süperiletken ve manyetik materyallerin, başta Avrupa olmak üzere tüm dünyada yüksek kalitede bilimsel araştırma ve pilot üretim için kullanıma sunulacağına dikkat çekti.
Türkiye’de en çok ERC takviyesi Koç Üniversitesi öğretim üyelerinde
En özgün ve yenilikçi bilimsel araştırmalara dayanak sağlayan, Avrupa’nın bilimsel alanda en itibarlı ve tanınmış kurumu olan Avrupa Araştırma Kurulu (ERC) fonu 2012’den bugüne kadar Türkiye’den 40 itibarlı projeye verildi. Bu fonların 23’ü Koç Üniversitesi öğretim üyeleri tarafınca alındı. Bunların 15’i ana proje dayanağı, 8’i ise ticarileştirme emelli ek ERC takviyesi olan Kavram Kanıtlama takviyesi almış olup, ana projelerin 9’i mühendislik, 4’ü toplumsal bilimler ve 2’si de moleküler biyoloji ve genetik alanındaki araştırmalardan oluşuyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı