93 harbi Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiği için bu ismi almıştır. Osmanlının yapmış olduğu savunma savaşında Rus orduları osmanlı savunmasını yararak İstanbulun eşiğine kadar ilerlemiştir. Osmanlının kaybettiği en büyük savaşladan biri olan 93 harbi vatandaşlar tarafınca merak edilip araştırılmakta. Bİzde – Osmanlı-Rus savaşı, 93 harbi (1877-1878) hangi devletler içinde oldu, 93 harbini kim kazandı ?- merak edilen sorulara karşılıklar hazırladık. İşte ayrıntılar.
1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI (93 HARBİ)
SAVAŞ ÖNCESİ OLAYLAR
SAVAŞ VE daha sonraSI
Yaklaşık 1 yıl süren savaşta Osmanlı orduları, savunma savaşı yapmıştır. Batılı devletler ise tarafsız kalarak, savaşı bitirmek için orta buluculuk yapmıştır. Bilhassa Balkanlarda bu olaylar sonucunda etnik temizlikler yaşanmış ve yer yer kıyımlar görülmüştür. Sonunda batıdaki Osmanlı savunma çizgilerini kıran Rus ordularının önü açılmış, dirençle müsabakadan İstanbul’un eşiğine (Yeşilköy) kadar ilerleyerek Osmanlı Devleti’nin varlığını tehdit etmiş ve bunun kararında Osmanlı Devleti Ayastefanos Antlaşmasını imzalamak zorunda kalmıştır. Fakat Batı Avrupa ülkelerinin bu antlaşmanın şartlarından hoşnut kalmamaları kararı bu antlaşma geçerliliğini yitirmiş ve bir daha imzalanan Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti, epey fazla toprak kaybetmiş, Balkanlardaki nüfuzunu büyük ölçüde yitirmiştir. Balkanlar’da ve Kafkasya’da sayıları 1 milyonu aşkın Osmanlı vatandaşı mülteci pozisyonuna düşmüş, savaş mühletince ve savaştan daha sonra Anadolu’ya dev göç dalgaları yaşanmıştır. Ayrıyeten Batum’da yaşayan Müslüman Lazlar ve Gürcüler Osmanlı topraklarına göç etmek zorunda kalmışlardır.
SAVAŞIN SONUŞLARI
93 Harbi, Balkanları baştan aşağı değiştirmeye yetmiştir. Savaş kararında 2 özgür devlet ve 2 özerk devlet kurulmuş, Osmanlı nüfuzu çok azalmış ve bölgede Rusların tesiri artmıştı. Bu savaş, Romanya için kurtuluş savaşı niteliğindeydi. Savaşta güç kazanan başka bir devlet de Yunanistan Krallığı idi. Plevne Savunması bitmiş oldukten daha sonra cesaretlenen Yunan ordusu, Teselya’ya girmişti. Kafkaslarda da stratejik kıymeti büyük birfazlaca vilayet, Rus yönetimine geçmişti. Ayastefanos Antlaşmasına göre Rusya ve müttefiklerinin karı fazlaca daha fazlaydı, ama Osmanlı’nın diplomatik uğraşları kararında düzenlenen Berlin Müzakerelerinde bu kar indirgenmiş, tazminat hafifçeletilmiş ve kaybedilen birfazlaca vilayet geri alınmıştı. İki tarafın da kaybı çok fazlaydı. Rusya ve müttefiklerinin, 100.000’den çok kaybı vardı. Osmanlı kayıpları da o kadardı. Hastalıktan ölenlerin sayısı iki tarafta da pek fazlaydı. birebir vakitte Plevne Savunması ve Aziziye Tabyası, Türk kamuoyunda kahramanca görülmüştü. Rusya ve müttefikleri de, Plevne Savunması ile Şıpka Geçidi Muharebeleri için anıtlar dikmişti. Osmanlı Devleti, bu savaştan daha sonra Balkanlardaki varlığını 35 yıl daha sürdürebilecekti. Sultan II. Abdülhamid, savaştan daha sonra meclisi süresiz olarak tatil etti ve mutlakiyet idaresine geri dönüldü. Süleyman Hüsnü Paşa ve Abdülkerim Paşa hezimet sorumlusu tutularak yargılandı. Osman Nuri Paşa ile Ahmed Muhtar Paşa ise “Gazi” unvanını aldı. Ahmed Eyüp Paşa da padişahın yaveri oldu. Ülke içerisinde padişaha güvenmeyenlerin sayısı arttı ve bunun kararında Çırağan Baskını yaşandı. Rus tarafında ise başarılı kumandanların kimileri valiliğe atandı.
Savaşın sonunda, Vacha vadisinde 20 civarında köyde bulunan Pomakların başlatmış olduğu ayaklanma, Doğu Rumeli vilayetinden özerklik elde edilmesiyle sonuçlandı. Timraş köyünü merkez alarak kurulan özerk Timraş Cumhuriyeti 8 yıl kadar sürebilmiş, 1886’da Bulgaristan hâkim olmuştur.
1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI (93 HARBİ)
SAVAŞ ÖNCESİ OLAYLAR
SAVAŞ VE daha sonraSI
Yaklaşık 1 yıl süren savaşta Osmanlı orduları, savunma savaşı yapmıştır. Batılı devletler ise tarafsız kalarak, savaşı bitirmek için orta buluculuk yapmıştır. Bilhassa Balkanlarda bu olaylar sonucunda etnik temizlikler yaşanmış ve yer yer kıyımlar görülmüştür. Sonunda batıdaki Osmanlı savunma çizgilerini kıran Rus ordularının önü açılmış, dirençle müsabakadan İstanbul’un eşiğine (Yeşilköy) kadar ilerleyerek Osmanlı Devleti’nin varlığını tehdit etmiş ve bunun kararında Osmanlı Devleti Ayastefanos Antlaşmasını imzalamak zorunda kalmıştır. Fakat Batı Avrupa ülkelerinin bu antlaşmanın şartlarından hoşnut kalmamaları kararı bu antlaşma geçerliliğini yitirmiş ve bir daha imzalanan Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti, epey fazla toprak kaybetmiş, Balkanlardaki nüfuzunu büyük ölçüde yitirmiştir. Balkanlar’da ve Kafkasya’da sayıları 1 milyonu aşkın Osmanlı vatandaşı mülteci pozisyonuna düşmüş, savaş mühletince ve savaştan daha sonra Anadolu’ya dev göç dalgaları yaşanmıştır. Ayrıyeten Batum’da yaşayan Müslüman Lazlar ve Gürcüler Osmanlı topraklarına göç etmek zorunda kalmışlardır.
SAVAŞIN SONUŞLARI
93 Harbi, Balkanları baştan aşağı değiştirmeye yetmiştir. Savaş kararında 2 özgür devlet ve 2 özerk devlet kurulmuş, Osmanlı nüfuzu çok azalmış ve bölgede Rusların tesiri artmıştı. Bu savaş, Romanya için kurtuluş savaşı niteliğindeydi. Savaşta güç kazanan başka bir devlet de Yunanistan Krallığı idi. Plevne Savunması bitmiş oldukten daha sonra cesaretlenen Yunan ordusu, Teselya’ya girmişti. Kafkaslarda da stratejik kıymeti büyük birfazlaca vilayet, Rus yönetimine geçmişti. Ayastefanos Antlaşmasına göre Rusya ve müttefiklerinin karı fazlaca daha fazlaydı, ama Osmanlı’nın diplomatik uğraşları kararında düzenlenen Berlin Müzakerelerinde bu kar indirgenmiş, tazminat hafifçeletilmiş ve kaybedilen birfazlaca vilayet geri alınmıştı. İki tarafın da kaybı çok fazlaydı. Rusya ve müttefiklerinin, 100.000’den çok kaybı vardı. Osmanlı kayıpları da o kadardı. Hastalıktan ölenlerin sayısı iki tarafta da pek fazlaydı. birebir vakitte Plevne Savunması ve Aziziye Tabyası, Türk kamuoyunda kahramanca görülmüştü. Rusya ve müttefikleri de, Plevne Savunması ile Şıpka Geçidi Muharebeleri için anıtlar dikmişti. Osmanlı Devleti, bu savaştan daha sonra Balkanlardaki varlığını 35 yıl daha sürdürebilecekti. Sultan II. Abdülhamid, savaştan daha sonra meclisi süresiz olarak tatil etti ve mutlakiyet idaresine geri dönüldü. Süleyman Hüsnü Paşa ve Abdülkerim Paşa hezimet sorumlusu tutularak yargılandı. Osman Nuri Paşa ile Ahmed Muhtar Paşa ise “Gazi” unvanını aldı. Ahmed Eyüp Paşa da padişahın yaveri oldu. Ülke içerisinde padişaha güvenmeyenlerin sayısı arttı ve bunun kararında Çırağan Baskını yaşandı. Rus tarafında ise başarılı kumandanların kimileri valiliğe atandı.
Savaşın sonunda, Vacha vadisinde 20 civarında köyde bulunan Pomakların başlatmış olduğu ayaklanma, Doğu Rumeli vilayetinden özerklik elde edilmesiyle sonuçlandı. Timraş köyünü merkez alarak kurulan özerk Timraş Cumhuriyeti 8 yıl kadar sürebilmiş, 1886’da Bulgaristan hâkim olmuştur.